Armoede onder kinderen is vrijwel dagelijks in het nieuws. De stijgende inflatie, de stijgende energieprijzen en de daarmee gepaard gaande dalende koopkracht raken kinderen het hardst.

In Nederland groeit dit jaar 1 op de 12 kinderen op in armoede. Dat zijn ongeveer 300.000 kinderen. Na een aantal jaren van lichte daling stijgt nu voor het eerst het aantal kinderen dat opgroeit in armoede. In augustus berekende het Centraal Plan Bureau dat het percentage kinderen dat opgroeit onder de armoedegrens tot minstens 9,5% stijgt in 2023. Opgroeien in armoede beperkt de ontwikkelkansen van kinderen. Het heeft een negatief effect op lichamelijke en mentale gezondheid. Vanwege oplopende contributiekosten stoppen kinderen met sport, muziek of deelname aan verenigingen. Het komt vaker voor dat kinderen zonder eten naar school gaan. 

Niet alle kinderen in armoede profiteren van maatregelen
In de miljoenennota kondigt de regering  maatregelen aan om armoede in Nederland te keren. Een energieplafond, verhoging van het minimumloon en aanpak en preventie van dakloosheid. Door de aangekondigde maatregelen zullen waarschijnlijk 100.000 kinderen geholpen worden. Maar lang niet alle kinderen zullen profiteren van deze maatregelen. Voor sommigen is maatwerk nodig. Vanwege bijvoorbeeld hun verblijfsstatus, het hebben van een beperking of opgroeien in een precaire gezinssituatie. Wij vragen het kabinet deze groep kinderen niet uit het oog te verliezen. Armoede onder kinderen is meer dan enkel inkomenszekerheid scheppen voor de ouders. Daarom hebben we een aantal aanbevelingen:

Art 26
Nederland heeft nog altijd een voorbehoud op Art. 26 uit het VN-Kinderrechtenverdrag. Hiermee is een zelfstandig beroep op sociale zekerheid bij de nationale rechter door kinderen onmogelijk gemaakt. Minderjarigen zijn inbegrepen in de gezinsbijstand. Recent onderzoek heeft een achttal groepen kinderen geïdentificeerd die om uiteenlopende redenen geen aanspraak kunnen maken op hun recht op sociale voorzieningen, waaronder kinderen in dakloze families of kinderen met getroebleerde relatie met hun ouders, of kinderen van wie de ouders niet in aanmerking komen voor sociale voorzieningen. Maak sociale voorzieningen direct toegankelijk, in lijn met het VN-Kinderrechtenverdrag.

Nationaal Plan Kindgarantie
Het Nationaal Plan Kindgarantie moet intergenerationele armoede doorbreken en sociale inclusie bevorderen. In het huidige plan ontbreekt aanbeveling 5, het identificeren van extra kwetsbare doelgroepen, waaronder (1) Dakloze kinderen (2) kinderen met een beperking (3) kinderen met mentale gezondheidsproblemen (4) kinderen met een migrantenachtergrond of etnische minderheid; zoals Roma (5) kinderen in (gesloten) zorginstellingen (6) kinderen in precaire gezinssituaties. Daarnaast ontbreekt een genderperspectief en benoemt het plan geen cijfers en targets. Zorg dat het Nationaal Plan Kindgarantie alle kinderen in Nederland bedient en lever maatwerk. 

Schoolmaaltijden
Dagelijks een gratis gezonde (warme) lunch op school, in veel landen is het heel gewoon.  Kinderen leren gezonde eetgewoontes aan wat positief effect heeft op de fysieke en mentale gezondheid in het verdere leven. Kinderen in precaire leefsituaties krijgen op deze manier ten minste een gezonde maaltijd per dag en zitten niet meer met een lege maag in de klas. 

Gratis opvang
Met ingang van 1 januari 2025 zal de overheid 95% van de kosten van de kinderopvang voor werkende ouders betalen. De eigen bijdrage wordt dan 5%  ongeacht het inkomen van ouders. Hierdoor wordt de kinderopvang voor veel ouders een stuk goedkoper. Maar ouders die arm zijn gaan juist 1% meer eigen bijdrage betalen. Geef deze ouders gratis opvang.

Kind- en jeugdparticipatie
Goed beleid op armoede onder kinderen is niet mogelijk zonder dat kinderen en jongeren hier zelf over mee kunnen praten en beslissen. Zij weten zelf het allerbeste waar zij tegenaan lopen en waar zij ondersteuning nodig hebben. Participatie is een fundamenteel recht, vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag. Daarnaast draagt het ook bij aan de persoonlijke, sociale, emotionele en morele ontwikkeling van kinderen en jongeren en vergroot het de verbinding tussen jeugd en overheid.