Opnieuw dreigt een grote hongersnood in het jongste land van de wereld. Hoe kan het dat Zuid-Soedan keer op keer wordt getroffen door een hongersnood? Kan het nog worden voorkomen? Vijf vragen en antwoorden.
- Wat is er aan de hand?
Niet eerder sinds de onafhankelijkheidsverklaring nu bijna tien jaar geleden, kampte Zuid-Soedan met zulke ernstige voedseltekorten als nu. Het land viert in juli 10 jaar onafhankelijkheid, maar nog niet eerder werden door conflict, droogte, overstromingen en een instabiele economie zoveel gezinnen en kinderen door de tekorten aan voedsel geraakt. Daar bovenop komt ook nog eens de coronacrisis. Ruim acht miljoen mensen hebben dringend water en voedsel nodig. Dat is bijna 70 procent van de bevolking op een totaalbevolking van 11 miljoen. Meer dan een miljoen mensen zijn getroffen door ongekende overstromingen. 108.000 mensen leven nu al op de rand van hongersnood, maar de vrees is dat dit aantal in snel tempo veel groter zal worden.
- Hoe kan het dat dit de grootste hongersnood in 10 jaar zou kunnen zijn?
De problemen stapelden zich afgelopen tijd op. In 2019 werd het land door grote overstromingen getroffen. Ook in 2020 was het raak. Meer dan een miljoen mensen werden hierdoor getroffen. Mensen raakten niet alleen hun huis kwijt, ook grond voor landbouw en de groei van gewassen werden door de waterstromen geraakt. Toen vorig jaar gevechten toenamen, sprinkhanenplagen de oogsten in delen van het land vernielden, de coronacrisis uitbrak en voedselprijzen de pan uitstegen, was de voedselcrisis compleet. Eerdere pogingen om de voedselschaarste het hoofd te bieden, werden daarmee tenietgedaan.
- Hoe bereiden mensen zich voor op een mogelijke hongersnood?
Zuid-Soedanezen worden al jarenlang geraakt door armoede, een tekort aan voedsel en water en weinig kansen om geld te verdienen voor hun families. De prijzen voor voedsel en zaden om mee te oogsten zijn daarnaast torenhoog. Door overstromingen zijn gewassen verloren gegaan. Voor vee is te weinig voedsel. Deze uitdagingen vormen al jarenlang een bedreiging voor de fysieke en mentale gezondheid van de bevolking. We zien dat vooral vrouwen en meisjes voor een schadelijke uitweg kiezen. Ze eten modder of bladeren, trouwen op jonge leeftijd of gaan te vroeg van school. Ook proberen ze hun laatste (vaak al verzwakte) veedieren of hout dat ze hebben gesprokkeld te verkopen om het weinige eten dat er is te kunnen kopen, of proberen vis te vangen. De tegenslagen blijven zich opstapelen, waardoor een negatieve uitweg soms de enige manier is om te overleven.
- Wat is er nodig om een hongersnood te voorkomen?
Op 16 maart werd door de Verenigde Naties (VN) een humanitair plan voor Zuid-Soedan 2021 gelanceerd. Dit plan laat zien dat in 2021 maar liefst 1,7 miljard dollar nodig is om de Zuid-Soedanezen te helpen en te beschermen. De VN waarschuwt dat, met een derde jaar van overstromingen in aantocht, er zo snel mogelijk meer geld en investeringen nodig zijn om verdere achteruitgang en verlies van mensenlevens te voorkomen. Niet alleen directe noodhulp zoals voedsel- en hygiënepakketten, gezondheidszorg en veilig drinkwater is nodig. Om de afhankelijkheid van hulp in Zuid Soedan te verminderen, is een combinatie van noodhulp, duurzame ontwikkelingsprogramma’s en vredesopbouw cruciaal. Ook is het belangrijk dat hulpverleners hun werk veilig kunnen doen en dat hulporganisaties veilig toegang hebben tot de meest getroffen gebieden.
- Wat doen wij?
Vijf Nederlandse hulporganisaties, waaronder Save the Children, en vijf Zuid-Soedanese organisaties geven de komende zes maanden hulp in de zwaarst getroffen gebieden aan ruim 62.000 mensen. Dit gebeurt met financiering van de Dutch Relief Alliance. Deze organisaties bieden al jaren achtereen hulp aan de inwoners van het land en kennen de problemen. Met de extra steun die de organisaties hebben gekregen, deelt Save the Children cash en vouchers uit, zodat families zelf voedsel kunnen kopen. Dit is naast de hulp die al wordt geboden. Ook delen we voedsel en pakketten met gereedschap voor vissen, groentekits en gewaszaden uit, zodat families zelf voedsel kunnen verbouwen. Daarmee zijn zij gewapend tegen mogelijke nieuwe voedselproblemen in de toekomst. Ook behandelen wij 18.000 veedieren, zodat zij in leven blijven en melk kunnen blijven geven aan families en kinderen. Daarnaast ondersteunen we ook om de verspreiding van COVID-19 in te dammen en de impact van de COVID-19 crisis in Zuid Soedan te beperken, door bijvoorbeeld voorlichting over de verspreiding van de ziekte te geven en hygiënekits uit te delen. Onze hulp is hoognodig: naarmate de humanitaire omstandigheden verslechteren, lijden met name vrouwen, meisjes en jongens hieronder. Zij worden bedreigd met seksueel geweld en vroege huwelijken, kinderarbeid, en hebben geen toegang tot onderwijs.