Jongeren aan het roer

Gemeenten en provincies zijn verantwoordelijk voor het maken van beleid. Of het nu gaat over beleid op armoede en schulden, veilig opgroeien, inclusie, klimaat of het voorkomen van sociale uitsluiting onder jongeren. Om een goed en effectief beleid voor jongeren op te stellen is het belangrijk om deze groep te betrekken bij de vorming ervan. Dit gebeurt nog niet altijd, maar dat verandert met de Speaking Minds-aanpak van Save the Children. Het project Hot & Happening in Utrecht bewijst hoe waardevol de stem van jongeren is. Met frisse ideeën en haalbare aanbevelingen geven zij het klimaatbeleid vorm.

Dit is een artikel uit

Wat maakt dit project zo succesvol?
Een helder stappenplan dat jongeren écht centraal stelt.

stap 1

Formuleer EEN RELEVANTE BELEIDSVRAAG DIE JONGEREN RAAKT

De gemeente formuleert als eerste een specifieke beleidsvraag rondom, in dit geval, klimaat. Deze vraag moet concreet en relevant zijn, zodat jongeren hier goed mee aan de slag kunnen. In Utrecht was de beleidsvraag: Hoe kunnen we jongeren motiveren om keuzes te maken die goed zijn voor het klimaat? Dit werd opgesplitst in vier thema’s: vervoer, elektriciteit, voedsel en kleding.

stap 2

Verdiep je in jongerenparticipatie

Beleidsmakers van de gemeente krijgen een workshop over betekenisvolle jongerenparticipatie om zo jongeren serieus te betrekken. In deze workshop maken ze kennis met de wereld van de jongeren, leren ze hoe ze gelijkwaardig met ze omgaan en wat de barrières zijn voor betekenisvolle jongeren participatie. Ze leren wat de basisvereisten zijn en maken een opdracht om het geleerde in de praktijk toe te passen. Deze stap zorgt ervoor dat beleidsmakers goed voorbereid zijn en begrijpen hoe waardevol de input van jongeren is.

stap 3

Zoek een geschikte groep jongeren

Samenwerking met scholen (vmbo, mbo of praktijkonderwijs) is cruciaal. In Utrecht werd een groep praktisch opgeleide jongeren geselecteerd die met de beleidsmakers aan de slag ging. Dit gebeurde via het Sportcollege in Utrecht, waar mbo-studenten met een specialisatie in sportieve recreatie deelnamen. Door hen actief te betrekken, kreeg een diverse groep jongeren de kans om mee te praten en oplossingen te bedenken.

stap 4

Laat jongeren het vraagstuk verkennen

Jongeren verdiepen zich in het beleidsvraagstuk via gesprekstafels, veldbezoeken en gesprekken met experts. In Utrecht brachten de jongeren bijvoorbeeld een bezoek aan de Stadsjochies, een urban farm, om meer te leren over duurzame voedselproductie. Dit soort activiteiten geeft jongeren inzicht in het probleem én inspireert hen om met oplossingen te komen.

stap 5

Laat ze actieplannen voor klimaatbeleid presenteren

In groepjes werken de jongeren toe naar concrete aanbevelingen. Ze maken adviesposters en bereiden pitches voor, die ze presenteren aan relevante bestuurders, zoals de wethouder. Zo leren beleidsmakers en jongeren van elkaars wereld en krijgen jongeren een podium om hun stem te uiten. Met name jongeren die veelal niet gehoord worden.

presentatie van de plannen van de jongeren

Foto’s: Janus van den Eijnden

Hot & Happening in Europa

Dit project vindt niet alleen in Nederland plaats, maar ook in Litouwen, Albanië, Zweden en Roemenië. Het EU-kantoor van Save the Children speelt hierbij een actieve rol. Daarnaast worden enkele jongeren nationale en Europese ambassadeurs: als National Child Climate Champions promoten zij hun plannen in eigen land. En als European Child Climate Champions vertegenwoordigen zij hun ideeën tijdens bijeenkomsten in Brussel. Door samen te werken, lokaal én internationaal, kunnen jongeren een wezenlijke bijdrage leveren aan klimaatbeleid.

In Utrecht kwamen de jongeren met inspirerende en haalbare actieplannen

De gemeente gaat aan het werk met de actieplannen en koppelt terug over de voortgang. Met Speaking Minds zorgen we ervoor dat de ideeën, aanbevelingen en plannen van jongeren niet alleen gehoord worden, maar ook werkelijkheid worden. Binnen Hot & Happening is dit uitgebreid met een extra sessie over lobbyen voor klimaat en een nationaal event op 14 april 2025, waar de Utrechtse jongeren hun adviezen delen. Daarnaast verspreiden zij klimaatkennis via een spel op school en met beleidsmakers.

Deelfietsen op alle mbo’s in Utrecht: Jongeren zagen dat veel mbo-studenten geen fiets hebben en afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Hun oplossing? Gratis deelfietsen voor studenten, gefinancierd door de gemeente, om zo duurzamer vervoer te stimuleren. In samenwerking met de gemeente Utrecht, de jongeren, het ROC en een fietsen-bedrijf komt een pilot met vijf deelfietsen. Bij succes kan dit in de toekomst over meerdere ROC’S worden verspreid.

Bewustwording van stroom-gebruik via sport: Een tent met sportapparaten die stroom opwekken. Deze tent staat op evenementen en festivals en maakt jongeren zo bewust van energieverbruik. De gemeente kan bijdragen door sportapparaten en experts beschikbaar te stellen.

Gezonder en duurzamer voedsel goedkoper maken: In veel schoolkantines is ongezond eten goedkoper dan gezond. De studenten adviseren de gemeente om scholen hun prijzen aan te passen en om leveranciers te motiveren duurzamer te produceren.

Poster van plan voor refurbished telefoons

Een marketingcampagne voor refurbished telefoons: Jongeren willen minder verspilling van elektronica en pleiten voor meer zichtbaarheid en promotie van refurbished telefoons in winkels en online.

Poster van plan voor tweedehands kleding

Het taboe op tweedehands kleding doorbreken: Tweedehands kleding is duurzamer, maar heeft nog steeds een stigma. De jongeren pleiten voor meer reclame voor kringloopwinkels en initiatieven zoals de Clothing Loop om hergebruik te bevorderen.